31. maja w kalendarzu świąt medycznych to Światowy Dzień Bez Papierosa. W tym roku obchodzimy jego 35. rocznicę. Pomysłodawcą święta jest Światowa Organizacja Zdrowia (WHO). Symbolem Światowego Dnia Bez Papierosa są świeże kwiaty w popielniczkach. Według WHO na świecie pali dziś 1,3 mld osób, a papierosy można kupić w ponad 180 państwach na świecie. W tym w Polsce.

W naszej sondzie mieszkańcy Katowic odpowiadają na pytania o palenie. Czy rzucają? Czy wiedzą, co im grozi? I co jest najgorsze dla palacza…

Dziś w naszym kraju palenie nie jest tak popularne, jak Popularne w PRL. Ale to nie znaczy, że nie dotyka nas problem, który kosztuje. Życie i pieniądze Polaków.

WHO od lat alarmuje o „papierosowej epidemii” i zwraca uwagę, że liczba palaczy na świecie maleje w niezadowalającym tempie.

Największy problem z paleniem ma Europa. Z raportu WHO European Tabacco Use – wynika, że papierosy pali ok. 28 proc. ludzi na Starym Kontynencie. To blisko 209 mln osób!

Europa ma najwyższy odsetek osób palących na świecie. To odsetek wyższy od globalnego (22 proc. populacji świata).

REKLAMA

Europa ma najwyższy na świecie odsetek palących w tej grupie: pali 18 proc. Europejek (63 mln kobiet) wobec 8 proc. kobiet palących globalnie (250 mln kobiet). Europejki najwolniej też ograniczają palenie. Polska ma wyższy od europejskiego odsetek palących wśród kobiet (21 proc.).

Jak Polska wygląda na tle Europy i świata?

Palenie w Polsce

Według ostatniego badania CBOS, papierosy pali blisko 8 mln osób, czyli około 24 proc. dorosłej populacji Polski. Mamy około 3 mln palących kobiet (21 proc.) i ok. 5 mln palących mężczyzn (31 proc.). Od blisko 10 lat liczba palaczy w Polsce także oscyluje wokół względnie tych samych poziomów.

Europejski Kodeks Walki z Rakiem szacuje, że nad Wisłą nawet 14 mln osób może być tzw. biernymi palaczami, czyli osobami niepalącymi, które mimowolnie wdychają dym papierosowy z drugiej ręki (są eksponowane na toksyny i karcynogeny dymu papierosowego).

Średnio 1 na 5 wszystkich zgonów notowanych rocznie w naszym kraju przypisuje się paleniu: zarówno czynnemu, jak i biernemu.

Według danych Komisji Europejskiej (Eurobarometr nr 506, 2021 r.) tylko 12 proc. osób palących papierosy w Polsce zadeklarowało rzucenie nałogu. To 1 z 3 najniższych wskaźników w Unii Europejskiej – gorszy raportowały tylko dwa kraje: Węgry i Rumunia.

Z powodu palenia papierosów co roku w Polsce umiera około 81 tys. osób.

Polska jest niechlubnym liderem Unii Europejskiej w rankingu zachorowalność na raka płuca – chorobą typową dla palaczy, której w 9 na 10 przypadków udałoby się uniknąć eliminując dym papierosowy z życia publicznego.

zobacz także

Zgodnie z Mapą Potrzeb Zdrowotnych 2022-2026, autorstwa Ministerstwa Zdrowia, palenie papierosów jest dzisiaj najważniejszym czynnikiem utraty lat życia w zdrowiu i jest wskazywane jako największe zagrożenie dla polskiego zdrowia publicznego.

Polska chce być krajem wolnym od tytoniu do 2030 r., ale nie mamy żadnej oficjalnej strategii walki z papierosami.

Z okazji Światowego Dnia bez Papierosa zapytaliśmy Ministerstwo Zdrowia o pomysły – ale tak jak pomysłów tak i odpowiedzi nie otrzymaliśmy.

Nikotyna uzależnia, ale to dym zabija!

Uzależnienie od palenia papierosów jest chorobą. Zespół uzależnienia od nikotyny to jednostka chorobowa opisana w klasyfikacji ICD-10 autorstwa Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Ma charakter przewlekły i nawracający.

Nikotyna uzależnia – ale to dym papierosowy zabija palaczy. Dym powstaje podczas spalania tytoniu w papierosie, powodując powstanie wysokiej liczby toksyn i karcynogenów (związków rakotwórczych), a także substancji smolistych. To właśnie te związki są główną przyczyną rozwoju chorób i śmiertelności wśród palaczy.

Substancje smoliste to mieszanina związków toksycznych, takich jak np. smoła, radioaktywny polon, nikiel, cyjanowodór, amoniak, DDT (składnik trutek na gryzonie) czy wysokie stężenia tlenku węgla. Powstają one w wyniku spalania tytoniu w bardzo wysokiej temperaturze 900 stopni Celsjusza. Wyglądem przypominają osad albo „maź” o kleistej strukturze i brązowym zabarwieniu, która wchłaniana jest przez organizm palacza. Odkładając się w jego układzie oddechowym, powodują poważne komplikacje zdrowotne.

W dymie z papierosa są też wysokie stężenia tlenku węgla, nazywanego „cichym trucicielem” lub „cichym zabójcą”.

Palenie a związki?!

Zaskoczenie? Uzależnienie od palenia papierosów jest jednym z głównych czynników rozpadu związków. Z badań Australijskich naukowców wynika również, że aż 4 na 10 singli nie chce też umawiać się z palaczami.

Jak podaje British Heart Foundation zapach dymu to jeden z trzech głównych powodów kłótni
w związkach, w których pali jedno z partnerów.

Palenie papierosów nie sprzyja też zawieraniu małżeństw.

Z Badań wynika m.in., że w przypadku par, w których obydwoje z partnerów palą papierosy, małżeństwem kończy się zaledwie 1 na 10 związków. Najmniejsze szanse na obrączkę na palcu mają palące panie, które pozostają w związku z niepalącym partnerem – małżeństwem kończy się 1 na 16 takich związków. W przypadku związków tworzonych przez niepalących partnerów, małżeństwem kończy się aż 7 na 10 z nich. Głównym powodem jest odstraszający zapach dymu papierosowego.

Ludzie zakochują się w sobie przez nos. Zapach drugiej osoby od samego początku odgrywa niesamowicie istotną rolę w budowaniu uczuć. Może odstraszać albo przyciągać.

Podstawowy problem, jaki osoby niepalące mają z palaczami, to właśnie zapach. Ta stęchła woń spalonego tytoniu ciągnie się za palaczem jak ogon. I instynktownie odstrasza drugą połówkę.

Palenie a skóra

Palacze mają większe problemy z chorobami skóry. Palenie papierosów skutkuje niedotlenieniem oraz odwodnieniem komórek ciała.

Z biegiem czasu cera kobiet palących może stać się wysuszona i starzeć się szybciej, niż u kobiet wolnych od tego nałogu. U kobiet palących pojawiają się też charakterystyczne zmarszczki, które są efektem zarówno złego nawyku, jak i działania dymu papierosowego. To tylko kilka z wielu negatywnych skutków działania dymu papierosowego oraz zawartych w nim wysokich stężeń tzw. wolnych rodników, mających szczególnie negatywny wpływ na kobiecą urodę i zdrowie.

U palących kobiet wokół ust często pojawiają się pionowe bruzdy nad górną wargą, które nazywa się „kodem kreskowym palacza”.

„Wolne rodniki występujące w dymie z papierosa dramatycznie zwiększają ryzyko rozwoju miażdżycy i przyspieszają jej rozwój. Wzrasta też ryzyko związane z rozwojem przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP). Jest ono 10-krotnie wyższe u mężczyzn palących niż niepalących, i aż 12-krotnie wyższe u kobiet palących, niż wolnych od tego nałogu!

Ilu z nas dziś podejmie decyzję o rzuceniu papierosów? I Ilu wytrwa? Nasze zdrowie trzyma za nas kciuki.

Dziś „Światowy Dzień bez Papierosa”. „Skoro rak mnie nie zmusił, to nie rzucę tego”. Sonda – wideo