Jestem zdziwiony, nie wyobrażam sobie, żeby w XXI wieku, wymagano od kogokolwiek, by się upokarzał i składał tego typu oświadczenia – mówi sędzia Igor Tuleya o pomyśle Adama Bodnara na temat neosędziów, którzy mieliby złożyć tzw. czynny żal. A potem mogliby już być prawowitymi sędziami.

To jest tak, że to jest kompleksowa propozycja i jak zwykle bywa w takich sytuacjach, różne osoby wyciągają jeden fragment tej propozycji i zaczynają krytykować. Ja się spodziewałem, że będzie taka krytyka ze strony tych osób, które uważają, że nic się nie stało, że nie ma żadnego problemu „neo-sędziów”

mówił w TVP minister sprawiedliwości Adam Bodnar.

Przedstawiamy propozycję, która moim zdaniem jest racjonalną, optymalną propozycją z punktu widzenia ważenia różnych interesów państwa – indywidualnej odpowiedzialności, ale jednocześnie powodującą, że ten system [wymiaru sprawiedliwości] będzie dalej funkcjonował, dalej będzie sprawny

przekonywał Bodnar.

I dodał:

Ta instytucja, w której sam sędzia mówi „tak, popełniłem błąd, chcę wrócić do poprzedniej instancji w której pracowałem”, moim zdaniem jest niezła. Tym bardziej, że już teraz mamy sędziów, którzy bez ustawy składają takie deklaracje do mnie jako ministra sprawiedliwości prosząc o delegacje. To racjonalne wyjście z tej bardzo trudnej sytuacji

REKLAMA

zobacz także

W projekcie, który przedstawił resort sprawiedliwości, najważniejszym punktem jest uznanie, że spośród sędziów powołanych po 2018 roku wyróżniamy trzy grupy.

Pierwsza z nich – jak przekazał minister Bodnar – to osoby, które niespecjalnie miały wybór. – Skończyły Krajową Szkołę Sądownictwa i Prokuratury, odbyły asesurę i nie miały do wyboru innej KRS – powiedział Adam Bodnar. Oszacował, że jest to około 1600 osób. Chodzi o tych, którzy musieli uczestniczyć w dalszej procedurze powołania na stanowisko sędziego. W przeciwnym razie musieliby zwrócić koszty kształcenia w KSSiP.

– Co do tych osób ustawa będzie przewidywała, że mają one status sędziów powołanych zgodnie z Konstytucją – powiedział minister Bodnar. Oznacza to, że ich status nie będzie kwestionowany. Nie będą też podlegały postępowaniom dyscyplinarnym.

Druga z tych grup, to osoby, które łączy tzw. wspólne przedsięwzięcie – common design – Brały one udział w budowie porządku niedemokratycznego w Polsce. Nie tylko ze względu na to, że przyjęły awans, ale ze względu na to, że obejmowały później różne funkcje w wymiarze sprawiedliwości – podkreślał Adam Bodnar.

Celem nowych rozwiązań – jak zaznaczył minister – jest to, aby po trzech miesiącach od wejścia w życie ustawy, te osoby wróciły na wcześniej zajmowane stanowisko i ich awans został cofnięty.

Trzecia grupa to osoby, które awansowały w strukturze sądownictwa, bo miały nieprzepartą wolę, by to zrobić. A jednocześnie nie można postawić im zarzutu udziału we wspólnym przedsięwzięciu tzw. common design. – W tym przypadku przewidujemy wprowadzenie instytucji tzw. czynnego żalu – zapowiedział minister Bodnar.

– Jeśli osoby te złożą oświadczenie i powiedzą, że to był ich błąd życiowy, to dobrowolnie wracają do sądu, w którym wcześniej orzekali i nie są wszczynane wobec nich postępowania dyscyplinarne. Mogą oni od następnego dnia startować w nowych konkursach i ubiegać się o funkcjonowanie na nowych zasadach. W pewnym sensie uznajemy, że są rozgrzeszeni – mówił minister Bodnar i dodał, że dotyczy to odpowiednio 500 i 900 osób.

– Zostanie stworzony specjalny organ – Konsylium Dyscyplinarne – pełniący funkcję kolegialnego rzecznika dyscyplinarnego i ww. osoby zostaną ocenione z punktu widzenia naruszenia zasad etyki sędziowskiej – poinformował Adam Bodnar. Czyli zostaną wobec nich przeprowadzone postępowania dyscyplinarne.

Minister podkreślał także, że aby to wszystko mogło być zrealizowane, musi temu towarzyszyć zmiana ustawy o Sądzie Najwyższym. – Wszyscy się zgadzamy, że dwie izby funkcjonujące w SN muszą być zniesione. To jest Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych oraz Izba Odpowiedzialności Zawodowej – powiedział.

REKLAMA

Adam Bodnar wskazywał także na konieczność okresu przejściowego. – Ważne jest stworzenie możliwości powrotu do orzekania na dwa lata przez sędziów w stanie spoczynku. Być może dojdzie do sytuacj, że część osób wróci do innych sądów i trzeba będzie wypełniać luki, które naturalnie powstaną w wymiarze sprawiedliwości – mówił. – Liczę na to, że dojrzali, doświadczeni, z autorytetem sędziowie za zgodą odnowionej KRS będą mogli wrócić do orzekania realizując swój moralny obowiązek w stosunku do Rzeczpospolitej i pomagając w przejściu przez ten trudny proces – podkreślił.

Szczegóły dyskutowanych dziś rozwiązań zostaną przedstawione w przyszłym tygodniu.

Źródło: MS, Fot. MS

Igor Tuleya: mają złożyć „czynny żal”? To nie jest pomysł środowiska sędziowskiego!