Przedświąteczny rozgardiasz zawsze był związany z okresem wzmożonej pogoni za relikwiami. Kiedyś okres Bożego Narodzenia był momentem ożywionego handlu włosami świętej Klary, kopytkami osiołka świętego Antoniego, czy liśćmi z drzewa pod którym odpoczywał święty Józef w drodze do Egiptu. Zbliżający się czas sacrum uaktywniał potrzeby transcendencji.

Dziś niektórzy patrzą na owe wieki ciemne z wyższością: w końcu dawno zapanowały rozum i oświecenie. Współczesne głęboko religijne osoby na handel „cudownymi świętościami” patrzą z dystansem i grymasem na twarzy. Kościół rzymskokatolicki wprowadził zakaz handlu relikwiami. Lewicowi aktywiści w obrocie relikwiami widzą religijną kontynuację dyktatury kościoła i ponurego zabobonu.

Nawet mieszkańcy Częstochowy nieco pogardliwie nazywani są „medalikami” – znak stereotypowego podejrzenia o bezbożny, podszyty materializmem cynizm. Czy rzeczywiście niegdyś masowe i oczywiste zjawisko handlu relikwiami odeszło do lamusa? Czy współczesne zwyczaje są lepsze?

REKLAMA

Szczególnym rodzajem przedmiotów świętych – w różnych systemach religijnych – były tzw. relikwie kontaktowe.

Wystarczyło aby rzecz dotykała, lub choćby przebywała w pobliżu źródła świętości. Innowacja ta, dostarczała praktycznie nieskończonych możliwości produkcyjnych, ograniczanych jedynie krzywymi popytu i podaży, tak by nie zepsuć ceny nadmierną podażą. Wiadomo, że Templariusze rytualnie przepasywali się specjalnymi szarfami, które wcześniej pocierano o domniemany całun pogrzebowy Jezusa. Wierzyli, że dzięki temu zwiększają szansę na przeżycie, skracają okres gojenia się ran, a także uzyskują poczucie moralnej wyższości nad przeciwnikami.

Do miejscowej hodowli karpia prowadzi wielki napis: „Lokalna eko-hodowla ryb”. Fakt: ryby prosto ze stawu – co prawda regularnie kwadratowego, ale blisko jeziora; fakt: że tak naprawdę chodzi o sztuczny zalew, ale ryby podobnież szczęśliwe; fakt, że ledwie mieszczą się w stawie.

Do sprzedaży ryb kolejka – jak mówią ci, którzy zaraz wyjdą z kilogramami świeżej eko-ryby – na ponad trzy godziny.

W kolejce radość i atmosfera lokalnej ekologicznej satysfakcji. Wszyscy utwierdzają się w wierze, że tutejszy karp jest prosto z natury, że może być lekarstwem na wszystko i straszliwym błędem jest kupowanie karpia w dyskontach. Najbardziej gorliwi wyznawcy kultu eko-lokalności twierdzą, że „nasze rybki” nie widziały antybiotyków. Cóż może być świętszego niż natura: zwykła woda i ociekające krwią mięso ad hoc patroszonych zwierząt. Podobnież sam rytuał zabijania dębową pałką dodaje rybie cudownych właściwości. Zjedzenie płata tej ryby pozwala głębiej utożsamić się z bijącym sercem przegrzanej planety, uzyskać zdrową wątrobę i odpuszczenie grzechu jeżdżenia dieslem.

zobacz także

Refleksja nad naszymi obyczajami często pozwala na zrozumienie dziwaczności tego, co społecznie oczywiste.

Pozwala zrozumieć uporczywe i kosztowne poszukiwania magii świąt – charakterystyczną cechę naszego gatunku. Jasne, w wigilię można nie jeść lokalnego karpia, można nie cenić przepoconej koszulki Lewandowskiego, czy Dana Reynoldsa, można nie kupować sera tylko od lokalnego dostawcy, można nie robić sobie przytulanego selfie z Tuskiem, Hołownią, czy Dudą, można nawet uważać, że zakup kapelusza Napoleona z fragmentem jego DNA za 4 mln euro, to jednak przesada.

Warto jednak w przedświątecznym szale poszukiwania prezentów zastanowić się nad pieniędzmi wydawanymi na magię kontaktową i wszystko to, co na etykietce zawiera słowa „ekologiczne” lub „lokalne”.

Dr hab. Maciej witkowski, prof. AWSB. Fot. Pixabay.com

Prof. Maciej Witkowski z WSB: „Karp ze stawu” – eko-relikwia współczesnych świąt