„Wspomnienia i opinie byłych uczestników były różne. (…) młody mężczyzna do dziś omija „karnego jeżyka” szerokim łukiem. (…) Dwie inne osoby przyznały, że program ten przyniósł im same szkody. Jeden chłopiec wystąpił w nim jako sześciolatek. (…) Mówił: „W szkole byłem jak napiętnowany”. Nie mógł sobie z tym poradzić, podobnie jak nauczyciele i pedagodzy. Skończyło się wizytą u psychiatry i lekami. Z kolei inna uczestniczka,(…) długo borykała się z traumą i uczuciem wstydu.”

Mówiła w rozmowie z portalem wp.pl Anna Golus, inicjatorka kampanii „Kocham. Nie daję klapsów”, która w 2020 roku obroniła doktorat na Uniwersytecie Gdańskim o udziale dzieci w programach reality show.

„Superniania” promowała przemoc? „Karny jeżyk”, „karny żółwik” – bezlitosny time-out. Przedmiotowe traktowanie dzieci, strach, płacz, znęcanie się nad nimi. Program wniósł coś pożytecznego? „To, co widzieliśmy w tym programie, nosi według mnie znamiona znęcania się nad dziećmi” – mówi Golus.

Program miał promować wychowywanie dzieci bez przemocy. Superniania Dorota Zawadzka była przeciwna klapsom i przemocy fizycznej.

Tylko co z tego, gdy alternatywą dla przemocy fizycznej stała się przemoc psychiczna? – pytał Anna Golus.

REKLAMA

Gdybym miała zrobić bilans tego programu, to uważam, że przyniósł więcej złego niż dobrego. Chociażby z tego powodu, że zapoczątkował w Polsce modę na kolejne tego typu formaty – mniej lub bardziej przemocowe, ale zawsze depczące prywatność dzieci. We wszystkich telewizjach, nie tylko w TVN. – powiedziała w rozmowie ekspertka i publicystka Anna Golus.

"Superniania" była emitowana od 2006 do 2008 roku, tak więc występujące tam dzieci są już pełnoletnie. Chętnie przeczytałbym artykuł o tym, jak one same wspominają i oceniają doświadczenie występowania w programie.
— Marcin Gryglik (@MGryglik) June 4, 2022

Jedna z najbardziej dramatycznych scen, o których mówi Golus, to ta z 6-letnią Wiktorią.

Najbardziej wstrząsnął mną odcinek z Wiktorią. Aż się popłakałam. Sześcioletnia dziewczynka siedziała naga w wannie i płakała, mówiąc, że jej zimno. Wszystko obserwowała matka, Dorota Zawadzka i przynajmniej jeden kamerzysta, a później przed ekranami pół Polski. Ta scena miała być przykładem zastosowania innej metody – tzw. ignorowania histerii.

zobacz także

Według Golus, słowo „histeria” ma znaczenie pejoratywne i obecnie jest nadużywane. Metoda, którą zastosowała Zawadzka w stosunku do zziębniętej w wannie Wiktorii specjalistka określiła jako „ignorowanie dziecka – jego słów i emocji”.

Wiktoria chciała umyć sama włosy. Doszło do niewielkiej sprzeczki w tej kwestii między dzieckiem a mamą. Dziecko nie chciało wyjść z wanny, rada? Spuścić wodę.

Wiktoria coraz bardziej ziębła. „Zimno mi!” – wołała płacząc. Nikt nie zareagował.

W ogóle się nie dziwię, że "bo przyjedzie superniania" było w tamtych czasach jedną z największych gróźb w kierunku dziecka. Gorszą nawet od "bo przyjdzie pani i cie zabierze".
— Maciej Krzyżyński (@m_krzyzynski) June 4, 2022

Publicystka Anna Golus zauważyła, że to niejedyny przypadek, w którym radą „Superniani” była ignorancja najmłodszych.

Równie okrutna i przemocowa była metoda „Superniani” na usypianie dziecka. – stwierdziła specjalistka.

To była sytuacja z Patrykiem, który pokłócił się z mamą.

Rada Zawadzkiej? „Karny jeżyk”. To tzw. time out, czyli czasowe odosobnienie. Zapewne znane wielu jako „stanie w kącie” czy „klęczenie na grochu”. Założeniem jest, by dziecko siedziało na poduszce w kształcie zwierzęcia przez tyle minut, ile ma lat.

W tym czasie ma „przemyśleć” swoje zachowanie. Zapewne każdy „mały człowiek” poddaje się głębokim refleksjom i samodzielnie zrozumie swoje nieodpowiednie postępowanie…

Mówiono im, że będą siedziały na jeżyku tyle minut, ile mają lat. Zapominano jednak dodać, że w to nie wlicza się czas płaczu i krzyku oraz że warunkiem zakończenia kary jest przeproszenie. Tak został oszukany również Patryk. Powiedziano mu wprawdzie, że będzie siedział na karnym jeżyku tak długo, aż przyjdzie po niego mama, ale nie wspomniano o przeprosinach. – wspomina publicystka w rozmowie z wp.pl.

Gdy kara miała się zakończyć i Patryk podobno „przemyślał” swoje zachowanie, powiedziano mu, że ma przeprosić mamę. Chłopak się nie zgodził, więc czekały go kolejne minuty odsiadki na „karnym jeżyku”. Zmęczony sytuacją zaczął zasypiać.

REKLAMA

Wstrząsające, co zrobili wtedy dorośli. Wydawałoby się, że każda przeciętnie wrażliwa osoba zaniesie w takiej sytuacji dziecko do łóżka. (…) pozbawianie snu to jeden z rodzajów tortur, a tortury są zabronione. Przynajmniej wobec dorosłych. – mówi Golus.

Inny opisywany przypadek? 4-letni Adrian na „karnego jeżyka” odnoszony był ponad 100 razy.

Chłopiec płakał, krzyczał, widać było, że jest zdruzgotany. W tym wszystkim chodziło wyłącznie o pokazanie władzy dorosłych i zmuszenie go, by tam usiadł. Co im się ostatecznie nie udało. Chłopiec nie został złamany. – opowiadała w wywiadzie z wp.pl ekspertka.

Odnośnie kogo? Te metody stosowane w pani programie w krajach Skandynawskich są uważane za przemoc. I wiem co mówię, bo wychowuję w Danii dwoje dzieci.
— Beata Friis (@beataDKborek) June 4, 2022

Na co jeszcze zwróciła uwagę ekspertka?

Golus wytknęła Zawadzkiej mówienie o dzieciach w 3 osobie, mimo że stoją tuż obok i wszystko słyszą.

Były dzieci, które potrafiły pokazać, że nie tylko istnieją ale też mają swoją opinię na takie traktowanie. Jak choćby 9-letni Oskar, który „podbił serce” Anny Golus.

Jestem jego wielką fanką! Bez ogródek powiedział, co myśli o Superniani: „Nie słuchaj się jej, to jest zła wiedźma” – mówił do mamy. Dodając: „Mamo, nie rozmawiaj z nią, ona ci daje złe rady”. Kiedy Zawadzka skomentowała zachowanie Oskara do kamery: „Nie mieści mi się to w głowie”, chłopiec po mistrzowsku odpowiedział: „No to może powiększ sobie łeb”. To jest genialne! Wiadomo, że mógł powiedzieć to trochę uprzejmiej, ale też był wzburzony, chociażby tym, że ekipa telewizyjna zwaliła mu się na głowę. – powiedziała ekspertka.

I dodała, że przez tak wiele lat, które spędziła nad analizą zachowania dzieci w tego typu programach co „Superniania”, jej samej nie udało się tego „łba powiększyć”.

REKLAMA

Co na to Superniania? Dziennikarce zarzuca, że nie zapytała jej o zdanie. O komentarz do słów Galus.

Pisze też: Tak. Czekam na książkę i się wypowiem. Ilośc przekłamań, niedomówień, opinii a nie faktów – już w tym wywiadzie zdumiewa. Przeczytam książkę, wypowiem się.

Czyli mówi Pani, że nie było takiej sceny czy jak interpretować te słowa?
— gromota (@gromotapl) June 4, 2022

Dorota Zawadzka zastanawia się tez nad pozwem.

Poważnie się zastanawiam czy nie wnieść oskarżenia.
— Dorota Zawadzka (@SuperNiania) June 4, 2022

Odbieranie podmiotowości dziecka ignorowanie jego emocji czy wreszcie poniżanie go to raczej nie jest dobry materiał pedagogiczny ale powodzenia w sadzie <3
— Mroczna Kapibara🇵🇱🏳️‍🌈🇺🇦🦅💪 (@KapibaraMroczna) June 4, 2022

źródło: kobieta.wp.pl; instagram

Przemoc psychiczna w „Superniani”? „Skończyło się wizytą u psychiatry i lekami.”