Polacy na stałe mieszkający w Indiach, Bangladeszu i Nepalu obchodzą wigilię w egzotycznych warunkach. Improwizują wigilijne potrawy lub zdają się na restauracje. Szukają kontaktu z rodakami i tęsknią za bliskimi w Polsce.

„Podczas przygotowań do wigilii najbardziej będzie mi brakować ziela angielskiego” – mów Ewa Jednaszewska, która od jesieni mieszka z mężem w Nepalu. „Nie będzie kapusty i ogórków kiszonych. Ale za to może zupa z buraków, boczniaki i pierożki momo, które zrobię z nadzieniem z kartofli” – wylicza.

Pierożki momo – specjalność Nepalu – są rodzajem pierogów, ale gotowanych na parze. Nepalczycy nie uznają jednak farszu z ziemniaków lub grzybów, akceptowane jest tylko mięso i warzywa. Od rana w hotelu Ewy i Pawana JB Rany nad jeziorem Begnas w pobliżu Pokhary grają kolędy, a wnętrze udekorowane jest kompozycjami z szyszek, pomarańczy i kwiatów.

Para jest małżeństwem od sześciu lat. Ewa przyjechała do Nepalu w 2011 r. w ramach wolontariatu. Szkoliła nauczycieli w szkołach podstawowych w zachodniej, mniej zaludnionej części kraju. „Nie było to łatwe doświadczenie, to jest inny świat. A już w Katmandu poznałam męża” – opowiada.

Decyzja o przeprowadzce z Wielkiej Brytanii zapadła niedawno. Pawan JB Rany wyjechał do Nepalu na początku roku, a Ewa miała wkrótce dołączyć. „I wtedy wybuchła pandemia koronawirusa” – mówi Ewa. Nepal zawiesił loty międzynarodowe i wprowadził krajową kwarantannę z zakazem poruszania się. Nepalczycy utknęli w domach, a ich bliscy za granicą. „Przyjechałam tu dopiero w październiku po długich staraniach o wizę. Przez niejasne przepisy, o mały włos nie wpuszczono by mnie do samolotu” – wspomina.

Kilka dni przed wylotem z Tamilnadu na Andamany, Indie zamknęły kraj. I tak już zostałem w Tiruwannamalai na 10 miesięcy. Od dawna interesowałem się jego naukami, więc pobyt w tym miejscu stał się dla mnie czasem transformacji wewnętrznej
opowiada Michał Bysiec, 31-latek z Kielc

„Epidemia była tu obecna tylko na początku, później ludzie przestali na nią zwracać uwagę, raczej nie noszą maseczek” – opisuje życie w Indiach, zaznaczając, że mieszka praktycznie na wsi, w domku, gdzie czuje się bezpiecznie.

„W Delhi są spore kary za brak maski” – tłumaczy PAP Marzena Magnuszewska, przewodniczka w Indiach, która od 9 lat mieszka w tym kraju. Studiowała indologię w Polsce, a pierwszy raz odwiedziła kraj jeszcze w 1984 r. za czasów premier Indiry Gandhi. „Kilka dni przed zamachem na Indirę, wróciłam do Polski” – wspomina.

„Życie toczy się już w miarę normalnie. Jest może mniej ludzi w metrze, dlatego ten czas wykorzystałam na fotografowanie zabytków” – tłumaczy dodając, że zagraniczni turyści wciąż nie mają wstępu do kraju. „To cudowny czas na zwiedzanie, bo jest pusto” – zaznacza. Z niecierpliwością czeka jednak na otwarcie granic, by wrócić do wykonywania zawodu.

Polonia w Delhi liczy tylko kilkadziesiąt osób, część spotka się na mszy w pierwszy dzień świąt w kościele pod wezwaniem św. Alfonsy Mutthathupadam, która była pierwszą Hinduską kanonizowaną przez Watykan. „Chrześcijan jest mało w Indiach i w kościołach jest pusto. Ale to wolny dzień od pracy” – tłumaczy Magnuszewska.

Sama spędzi wigilię ze swoją byłą uczennicą, Tatianą Szurlej, która wykłada na delhijskim uniwersytecie. Wieczorem, w gronie indyjskich przyjaciół, zbiorą się wokół elektrycznego grzejnika. „W Delhi w zimie jest bardzo zimno. Indyjskie mieszkania są przewiewne i nieogrzewane. U mnie jest 14 stopni” – wyjaśnia.

„W Wigilię Bożego Narodzenia, z garstką tutejszych Polaków, wybieramy się do restauracji” – opowiada PAP Karolina Ozimek, która od trzech lat mieszka na obrzeżach Dakki, w Bangladeszu. „Tutejszy klub niemiecki ma wieprzowinę, kiszoną kapustę, potrawy zbliżone do polskich” – tłumaczy.

Na polskiej wigilii będzie zaledwie 6-7 osób. „Większość osób wyjechała z Bangladeszu z powodu epidemii” – mówi Ozimek, która jest architektem i razem z mężem Bengalczykiem prowadzi firmę architektoniczną.

Święta będziemy obchodzić również w naszym biurze. Nasi pracownicy, mimo że muzułmanie, chcieli nawet wybrać się do kościoła”

Opowiada zaznaczając, że mieszkańcy Bangladeszu w większości wyznają islam. Jednak państwowa szkoła w pobliżu jej domu postawiła choinkę z bombkami i św. Mikołajem. „To pewnie wynika również z fascynacji Zachodem, choinki są również w centrach handlowych” – dodaje.

„Tutaj w dzień jest koło 30 st. C, a w nocy temperatura spada do 18 st.” – mówi Bysiec. „Nie czuję Świąt, bo nie są obecne tutaj w przestrzeni. I nie ma śniegu” – dodaje. Przyznaje zarazem, że kilka ostatnich świąt w Polsce było bezśnieżnych. Dla niego to pierwsze święta z dala od rodziny.

„Zawsze święta spędzaliśmy razem. Po kilku latach podróży zagranicznych, mama się już chyba trochę oswoiła z tym, że mnie nie ma” – mówi. „Będę do nich dzwonił z życzeniami w wigilię” – zaznacza.

Ewa Jednaszewska wyjechała z Polski zaraz po studiach w 2006 r. „Mama przyzwyczaiła się trochę do mojej emigracji. Zwłaszcza, że sama jest trochę podróżniczką i była już raz w Nepalu” – opowiada o rozłące z rodziną Ewa, która zdecydowała się przeprowadzić na stałe do Nepalu, by prowadzić rodzinny biznes męża.

„Martwi mnie, że nie ma jej z nami. To trudne. Bo gdyby w Polsce coś jej się stało…” – mówi. „Może przeprowadzi się do nas, do Nepalu na starość?” – dodaje z nadzieją w głosie.

Polonijne wigilie w Azji